Afgelopen 2 jaar hebben 15 Flevolandse boeren meegedacht over het ontwikkelen van een nieuwe vergroeningsmethodiek voor het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB). Dit hebben zij gedaan binnen de pilot Akkerbelt, die door 9 verschillende collectieven door heel Nederland werd gedraaid. Naast Akkerbelt zijn er nog zes GLB-pilots die experimenteren voor het nieuwe GLB.
In oktober 2020 bereikten de Europese landbouwministers een akkoord over het nieuwe GLB. Dit moet in 2023 in werking treden voor een periode van in elk geval 4 jaar. Langzaamaan worden de contouren van de nieuwe regeling beter zichtbaar en zien wij dat elementen uit de pilot overgenomen zijn in de vormgeving van het nieuwe beleid.
Basispremie
De basispremie zoals we deze nu kennen blijft voor het grootste gedeelte bestaan. De basispremie is bedoeld om inkomenssteun te bieden en stelde tot voorheen geen extra eisen met betrekking tot vergroening. Daar komt nu verandering in. Waar voorheen de vergroeningspremie door middel van Ecologische Aandachtgebieden (EA) ingevuld kon worden, wordt er nu meer inzet gevraagd.
Het voorstel is om de huidige vergroeningseisen onderdeel uit te laten maken van de GLB-basispremie. Dit wordt de conditionaliteit genoemd. Dit betekent dat de huidige EA-maatregelen een vereiste zijn om aanspraak te kunnen maken op de GLB-basispremie. Wil je daarnaast ook gebruik maken van de eco-premie? Dan moet je andere vergroeningsmaatregelen uitvoeren om deze te kunnen verzilveren.
Van vergroeningspremie naar eco-premie
Er is dus opnieuw een vergroeningsregeling die binnen het nieuwe GLB ‘eco-regeling’ wordt genoemd. het is de verwachting dat er in de eco-regeling een ruime lijst met vergroeningsmaatregelen opgenomen wordt, waaruit gekozen kan worden. Deze eco-premie is te verzilveren door het uitvoeren van verschillende maatregelen. Deze maatregelen stimuleren op bedrijfsniveau de verduurzaming van de landbouw en dragen bij aan maatschappelijke doelen. De pilot Akkerbelt heeft actief meegedacht over het opstellen en uitvoeren van de eco-regeling, om zodoende een goed voorstel te kunnen doen voor het Nationaal Strategisch Plan (NSP). Naast reguliere vergroeningsmaatregelen, zoals het zetten van een akkerrand, is er specifiek ingezet op bodem verbeterende maatregelen. Denk hierbij aan het aanvoeren van organische stof, vroeg oogsten en het telen van een groter aandeel rustgewassen. De maatregelen zijn praktisch uitvoerbaar, controleerbaar en divers. Zodoende ontstaat er een ruim keuzemenu dat het voor iedere agrariër mogelijk moet maken om deel te nemen aan de eco-regeling.
Puntensysteem
Het FAC heeft binnen de pilot Akkerbelt een puntensysteem te ontwikkelen. In samenwerking met CLM, Countus en RVO is er een rekensysteem ontwikkeld dat bepaalt wanneer een bedrijf voldoende maatregelen uitvoert om de eco-premie daadwerkelijk te kunnen verzilveren. Per maatregel kunnen er punten gescoord worden. Je dient voldoende punten te scoren op alle doelen, namelijk; water, klimaat, biodiversiteit, bodem en landschap. Indien er onvoldoende punten gescoord worden, zullen er extra maatregelen uitgevoerd moeten worden om alsnog voor de eco-premie in aanmerking te komen. Er is ingezet op een puntensysteem dat regionaal maatwerk mogelijk maakt. Zodoende is het mogelijk zijn om binnen een regio (provincie, gebied, grondsoort) bepaalde maatregelen extra te stimuleren.
Afrondende fase
De pilot Akkerbelt zit in de afrondende fase. De 15 deelnemers hebben hard gewerkt om handen en voeten te geven aan de vergroeningswensen. Er is een goede basis gelegd voor een puntensysteem dat regionale sturing mogelijk maakt en dat bijdraagt aan maatschappelijke doelen en tegelijkertijd ook praktisch uitvoerbaar blijft.
Om het puntensysteem te vervolmaken en toepasbaar te laten zijn voor elke grondgebruiker is het FAC in voorbereiding van een vervolgpilot, samen met twee andere collectieven, BoerenNatuur en LTO.
Klik hier voor meer informatie over de het nieuwe GLB.